در گفت وگوی گروه تحلیل ایرنا با آل اسحاق وزیر اسبق بازرگانی ؛
تصمیم خروج اقتصاد از سلطه دلار شجاعانه است
تولیدو: تهران- هیات دولت با جایگزینی یورو به جای دلار در تكالیف ارزی نخستین گام اجرایی برای خروج از سلطه اقتصاد دلاری برداشت و همزمان در حال اجرای سیاست تجارت با پول ملی را با كشورهای همسایه همچون تركیه، عراق و افغانستان را دنبال می كند.
به گزارش گروه تفسیر، تحلیل و پژوهش خبری ایرنا، دلار آمریكا، یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس همچون ارزهای جهان روا هستند كه عمده مبادلات تجاری و داد و ستدها هم اكنون با نخستین ارز جهان روا یعنی دلار انجام می گردد.
در حال حاضر سهم دلار آمریكا از كل ذخایر ارزی بانك های مركزی جهان حدود 64 درصد است، سهم یورو 20 درصد و سهم یوآن كه به تازگی به سبد ارزی صندوق بین المللی پیوسته تنها 2.5 درصد و مابقی سایر ارزها است.
سهم بالای دلار در سبد ارزی كشورها و وابستگی اقتصاد آنها به پول آمریكایی سبب شده تا این كشور بخشی از اقتصاد جهانی را در سلطه خود قرار دهد و فیلترهای متعددی برای انجام امور بازرگانی، اقتصادی و تجاری تعیین كند.
حال اینكه در كشور ما از یك دهه گذشته سیاست جایگزینی ارز دیگر (یورو) به جای دلار در دست مطالعه و بررسی بوده تا اینكه چند روز گذشته دولت با تایید رهبری نخستین گام را برای خروج از اقتصاد دلاری برداشت و یورو را جایگزین دلار در تكالیف ارزی تعیین كرد.
«یحیی آل اسحاق» عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، رییس اسبق اتاق تهران و وزیر اسبق بازرگانی در گفت و گو با گروه تحلیل، تفیسر و پژوهش های خبری ایرنا این اقدام دولت را مثبت و شجاعانه دانست.
وی می گوید: دولت می تواند در 70 میلیارد دلار تجارت خارجی دلار را حذف كند كه مهم ترین مزیت آن خارج شدن از سلطه اقتصاد آمریكایی است.
در ادامه گفت وگوی تفصیلی ایرنا با آل اسحاق آمده است:
***ایرنا: چند روز گذشته با تصویب هیات دولت، یورو جایگزین دلار در تكالیف ارزی شد ازاین رو نخستین گام برای تحقق حذف دلار از مبادلات تجارت و اقتصاد كشور است. به نظر شما این تصمیم قابل اجرا است و اساسا لزوم اجرای این تصمیم چیست؟
**آل اسحاق: این اقدام بسیار خوبی بود و چندین سال است كه صاحب نظران و دلسوزان نظام در بخش اقتصادی منتظر این اقدام هستند. مقدمات فراوانی هم طی شده تا این تصمیم به اجرا برسد.
همانطور كه می دانید، عمده درآمدها و تعهداتمان از پیش از انقلاب بر مبنای دلار بود و مهم ترین منبع ارزی كشورمان كه فروش نفت به حساب می آید هم بر مبنای دلار پرداخت می گردد.
از سوی دیگر در تجارت و واردات، شركای تجاری ما عموما تقاضای دلار می كردند از این رو هم درآمدها و هزینه هایمان برپایه دلار است. سلطه دلار هم بعنوان یك عامل قدرت آمریكا بر ما و بر همه جهان وجود داشته و این تصمیم تنها شامل حال كشور ما نمی گردد و تمام كشورها به دنبال حذف دلار از مبادلات و هزینه ها و درآمدهای خود هستند.
همه دنیا از سوء استفاده های آمریكا در انتشار دلار نگران هستند، كشورها به دنبال این هستند كه از این سوء استفاده رهایی پیدا كنند. چون كه هم اكنون عمده مبادلات بین المللی با دلار انجام می گردد و بالاتر از آن ذخایری كه بانك های مركزی دنیا در اختیار دارند، دارایی ها، نقل، انتقالات و نگهداری دارایی های برپایه دلار است.
دولت آمریكا هم با انتشار دلار و تصاحب یك قسمت عمده ای از دارایی ها و در اختیار قرار گرفتن قدرت مانوری كه بر روی دلار دارد، سیطره ای در جهان دارد و به علت اینكه منتشر كننده دلار است تمام نقل و انتقالات پولی دنیا را می خواهد در تصاحب خود قرار دهد. برای مثال برپایه قانون یوتل، بالای 10 هزار دلار هر كسی در هر جای دنیا می خواهد نقل و انتقالی انجام دهد باید تحت كنترل آمریكا این اقدام را انجام دهد.
***ایرنا: چه كشورهای دیگری در حال حذف دلار از اقتصاد خود هستند؟
**آل اسحاق: تصمیم خروج از تجارت و اقتصاد دلاری تنها اقدام كشور ما نیست، چین این اقدام را آغاز كرده است و اقتصاد این كشور هم اكنون یوان محور است.
چین به تناسب اقتداری كه دارد با 60 كشور دنیا یوان را محور تجارت قرار داده است. همینطور كشورهای عضو اتحادیه اروپا خودشان به این نتیجه رسیده اند كه پول های خرد خویش را به یك واحد یورو تبدیل كنند كه بتوانند در مقابل دلار مقابله كنند. این حركت جمعی است و چندین كشور می خواهند از سلطه آمریكا در حوزه پولی خارج شوند و ایران هم سالیان درازی است كه قصد اجرای این سیاست را دارد.
*** ایرنا: عملیاتی شدن این تصمیم نیازمند چه اقداماتی است ؟ همینطور قرار براین بود كه بتوانیم در تجارت و امور بازرگانی با چند كشور واحد پول كشورمان را مبنا قرار دهیم آیا این سیاست تا كنون مرتبط با كشوری به اجرا رسیده است؟
**آل اسحاق: اقدامی كه بعنوان پایه كار انجام شده این است كه وزارت نفت تلاش كرده تعهدات فروش نفت را از اتصال به دلار خارج كنن به این معنا كه به خریداران و مشتریان اعلام نموده پرداخت ها باید برپایه یورو باشد.
معتقدم این یك گام مثبت برای اجرای این سیاست است. در معاملات تجاری هم آنچه كه خط مشی مسئولان و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید باشد این سفارش به واردات كنندگان و صادركنندگان كالا است كه مشتریان و شركای خویش را متقاعد كنند ملاك معاملات یورو باشد.
درباره مبادلات برپایه پول ملی هم باید بگویم كه به تدریج در مبادلات با بعضی از كشورها مانند تركیه پول ملی جایگزین ارز خارجی بخصوص دلار می گردد كه البته مرتبط با تركیه این اقدام عملیاتی شده است. با بعضی از كشورها مانند عراق و افغانستان هم امكان اجرای این سیاست به شرط پیدا كردن راهكارهای صحیح وجود دارد.
در ارتباط با كشوری مانند عراق صادرات ایران به این كشور حدود 6 الی 7 میلیارد دلار می رسد اما در مقابل رقم واردات از این كشور در حد میلیون دلار است. حال اگر بخواهیم به ازای آن دینار دریافت نماییم امكان اینكه نتوانیم آن را به واحد پولی كشورمان یا ارز دیگر تبدیل نماییم وجود دارد اما مذاكرات با این كشور هم در حال انجام می باشد و به راهكارهایی هم رسیده ایم. همین الگوی معاملات با كشور تركیه برای عراق هم شدنی است اما نیازمند ساز و كارهای جدیدی است.البته هم اكنون بخش قابل توجهی از كالاهای ایرانی به عراق با ریال فروخته می گردد اما باید به بحث تامین ریال سامان داده شود.
مجموعه این اقدامات علامت های بسیار خوبی برای خروج از اقتصاد دلاری است كه البته طبیعی است مشكلاتی هم بر سر راه اجرای این سیاست وجود داشته باشد اما امكان حل و فصل این مشكلات به صورت قطع وجود دارد.
برای مثال در ارتباط با تركیه تراز تجاری تهران و آنكارا حدود 6 الی 7 میلیارد دلار است و توازن مناسبی میان صادرات و واردات وجود دارد. از این رو با یك توافقنامه بین بانك های مركزی دو كشور یك روش كاری یافت شده كه معاملات در حسابی در بانك مركزی كشور ما به صورت ریال به كشور تركیه پرداخت می گردد و حسابی در بانك مركزی تركیه معاملات به لیر پرداخت می گردد. هر سه ماه یك بار هم این دو كشور با یكدیگر تسویه می كنند. بنابر این تنها در تجارت با كشور تركیه 6 الی 7 میلیارد دلار حذف گردیده است.
***ایرنا: گفته می گردد یكی از مشكلاتی كه می تواند برای تحقق سیاست جایگزینی دلار در اقتصادكشور تولید شود، هزینه های تبدیل یورو است، برای رفع این مشكل چه راهكاری وجود دارد؟ به غیر از این چه مشكلاتی می توانند بر سر راه اجرای این سیاست مانع تولید كنند؟
**آل اسحاق: یكی از مشكلاتی كه در اجرای این سیاست پیش می آید این است كه در واردات كالا، كشورها از ما تقاضای دلار داشته باشند كه در نهایت اگر ما از خود مقاومت نشان دهیم، هزینه تبدیل نرخ دلار به یورو را بر قیمت كالا و خدمات خود اضافه می كنند. البته باید دید كه در قبال این هزینه، فایده اجرای این سیاست برای ما چقدر است و از جانب دیگر تا چه حد می توانیم طرف های معاملات و تجارت خویش را متقاعد نماییم پرداخت ها و دریافت های یورویی با ما داشته باشند. البته عمده شركا و طرف های قرارداد ما كشورهای اروپایی هستند كه این كشورها طبیعتا باید معاملات را با واحد پولی خود انجام دهند و نه با دلار. در معامله ای كه با آلمان یا فرانسه انجام می دهیم دور از عرف تجاری است كه كشوری كه واحد پولی خود یورو است از ما تقاضای دلار كند.
اما مشكل دیگر در بخش فروش نفت می باشد چراكه نرخ گذاری نفت برپایه دلار است البته نیازی به این نیست كه سیستم و نظام جهانی قیمت گذاری نفت را تغییر دهیم بلكه مهم واحد پولی هزینه های پرداختی و دریافتی است كه می تواند به یورو باشد.
محاسبات قیمت نفت به یورو هزینه ای تولید نمی نماید. عمده معاملات نفتی ما با چین است كه ملاك محاسبات با این كشور دلار اما پرداخت ها و دریافت ها به یوان است.
اگر در اجرای این سیاست كمی مقاومت نشان دهیم به صورت قطع می توانیم این تصمیم را عملیاتی و اقتصاد خویش را از سلطه دلار خارج نماییم. البته ممكن است در اجرای این سیاست هزینه هایی را متحمل شویم كه به صورت قطع در نهایت فایده های اجرای این تصمیم از هزینه های آن بیشتر خواهد بود و خواهیم توانست از یك سلطه تاریخی آمریكا در بازارهای جهانی خارج شویم. باید توجه داشته باشیم كه یكی از انواع جنگ بین ایران و كشورهای بدخواه جنگ اقتصادی می باشد و بنابراین است كه دولت ترامپ به دنبال خروج از برجام و تشدید تحریم های اقتصادی می باشد.
***ایرنا: در خروج دلار از تجارت هریك از نهادهای دولتی و بخش خصوصی چه سهمی می توانند داشته باشند؟
**آل اسحاق: ارزش سفارشات غیر نفتی ما چیزی حدود 50 میلیارد دلار است اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت بتواند این سفارشات را به سمتی هدایت كند كه با غیر از دلار گشایش اعتبار شوند اقدام بسیار بزرگ و موثر در جهت تحقق خروج از اقتصاد دلاری انجام داده است.
یكی از مشكلات دیگر تقاضای ارز در بازار است كه اگر بتوانیم از دلار به واحد پولی دیگری تبدیل نماییم این اقدام هم بسیار موثر خواهد بود.
از سوی دیگر نزدیك به 9 میلیارد دلار كالای اساسی وارد می گردد كه عموما بازرگانی دولتی وارد كننده این كالاها همچون گندم، روغن، برنج و...است و اگر این معاملات را از دلار خارج نماییم می توانیم در اجرای این تصیمم پیشرفت موثری داشته باشیم كه اجرای آن هم به راحتی قابل انجام است.
حدود معاملات نفتی هم به 60 میلیارد دلار می رسد كه اگر مسئولان عزم كنند می توانند این حجم از معاملات را هم از دلار خارج كنند. حدود 10 الی 20 میلیارد دلار هم در دست مردم و بخش خصوصی است كه این بخش هم اگر توسط سازمان توسعه تجارت هدایت شود به راحتی قابل تبدیل به یك واحد پولی دیگری است.اما برای انجام تمام این امور دولت باید زمینه سازی كند.
تمام گردش مالی تجارت خارجی ما حدود100 میلیارد دلار است كه حدود 70 میلیارد دلار آن در دست نهادهای دولتی و وابسته به دولت و 30 میلیارد دلار در دست بخش خصوصی است كه بخش اول با تصمیم دولت قابل تبدیل به ارز كشور دیگر است. نهاد دیگری كه می تواند در تحقق این تصمیم نقش آفرینی داشته باشد، اتاق های بازرگانی هستند كه می توانند در هدایت 30 میلیارد دلار به سمت تبدیل به ارزهای دیگر موثر عمل كنند.
***ایرنا: آیا با این سیاست جایگزینی یورو به جای دلار می تواند از فشار تحریم های دلاری هم خارج شد؟
**آل اسحاق: آمریكا بر روی دلار سلطه دارد و به عناوین مختلف هم فیلتر های مختلف بر حجم معاملات در نظر می گیرد. هر كشور آسیایی یا اروپایی كه بخواهد به دلار گشایش اعتبارات با ایران داشته باشد مشمول جرایم متعددی از جانب آمریكا می گردد. ازاین رو اگر بتوانیم اقتصاد خویش را از سلطه دلار خارج نماییم دیگر این مشكلات تحریم های دلاری را هم نخواهیم داشت اما تحقق این سیاست نیاز به عزم ملی دارد و نهادهای دولتی و دولت بخش خصوصی و در كنار آنها رسانه ها باید وارد كار شوند البته این اقدام از 8 سال قبل شروع شده و الان به روزهای اقدام رسیده ایم.
پژوهشم**9345** 1601**
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب