در گفت وگو با تولیدو عنوان شد
بررسی سرنوشت طرح های كلان ملی معاونت علمی
به گزارش تولیدو رئیس مركز طرح های كلان ملی معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری با اشاره به سرنوشت بعضی از طرح های كلان اظهار داشت: اجرای طرح تورین ملی پژوهشگاه دانش های بنیادی به علت سرمایه گذاری عظیم با كندی در حال اجراست و در زمینه تولید رادیوداروها قرارداد جدیدی به امضا رسیده است، علاوه بر آن در زمینه زباله سوزها هم مذاكراتی انجام شده؛ ولی به علت سرمایه گذاری های زیادی كه می طلبد، این مذاكرات تابحال به انعقاد قرار نرسیده است.
دکتر محمدحسین بهشتی در گفتگو با ایسنا، در مورد روند تعریف طرح های کلان ملی در معاونت علمی با اشاره به اینکه امکان دارد طرحی عنوان "کلان ملی" به آن اطلاق شود و در بعضی مواقع طرح در تقسیم بندی طرح های "توسعه فناوری" قرار گیرد، اضافه کرد: از آنجایی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری متولی توسعه فناوری در کشور است، ازاین رو سیاست های این معاونت تکیه بر توسعه فناوری های مورد نیاز کشور و فناوری های گلوگاهی است و بر این اساس فناوری هایی که نیاز جدی کشور است و بخواهیم با دانش فنی داخلی بومی سازی نماییم، در اولویت کاری ما قرار می گیرد.
بهشتی با تاکید بر اینکه طرح هایی که در این مرکز برای حمایت مورد تایید قرار می گیرد، طرح های بار اولی هستند که برای نخستین بار در کشور تولید می شوند، خاطرنشان کرد: علاوه بر آن حمایت های ما شامل فاز تحقیقاتی طرح ها نمی گردد و جزو مأموریت های وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است؛ ازاین رو این معاونت وارد این حیطه نخواهد شد و حوزه مأموریت های ما عرصه های توسعه فناوری و رسیدن به محصول است.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری، افزود: هر محصولی دارای فاز تحقیقاتی است که بعد از انجام آن طرح وارد ساخت نمونه اولیه می شود و پس از آن محصول در مقیاس پایلوت تولید خواهد شد. در فاز پایلوت محصول در تیراژ انبوه تولید نخواهد شد. بلکه در این فاز مقیاس تولید و آزمایش های لازم برای دریافت تاییدیه های لازم انجام می شود. دریافت تاییدیه ها به منزله در اختیار داشتن دانش فنی تولید است و ادامه این مسیر منجر به تولید انبوه متناسب با نیاز کشور خواهد شد و ورود ما به طرح های فناوارنه در این فاز است.
به قول وی محصولاتی که به TRL (سطح فناوری) ۳ تا ۴ رسیده باشند، در صورت دارا بودن شرایط خاص، مورد حمایت معاونت علمی قرار خواهند گرفت تا این محصول به TRL ۷ برسد.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری با اشاره به فاز تولید انبوه محصولات دانش بنیان، اشاره کرد: برای فاز تولید انبوه محصولات دانش بنیان راهکارهای ویژه ای دیده شده است؛ چون این محصولات، محصولاتی هستند که از فناوری پیچیده ای برخوردار می باشند و لازم است در سامانه دانش بنیان ثبت شوند و برای تولید انبوه به صندوق نوآوری و شکوفایی و یا توسعه معرفی خواهند شد تا بتوانند سرمایه لازم را برای تولید انبوه کسب کنند.
وی با تاکید بر اینکه طرح های معرفی شده به این دفتر باید در چارچوب شرکتت های دانش بنیان باشند، افزود: هدف اصلی ما از پشتیبانی از طرح های فناورانه، تجاری سازی است، ضمن آنکه تمرکز ما بر شرکت های دانش بنیان است؛ ازاین رو حتی اگر استاد دانشگاهی محصولی را تا TRL ۳ و ۴ داشته باشد، در دستور کار ما قرار نخواهد گرفت؛ چون که کلیه مجریان طرح های مورد تایید ما در چارچوب شرکت هستند.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی، اظهار نمود: مجریان طرح ها در چارچوب شرکت ها فعالیت دارند، ولی ضرورتی ندارد که این شرکت ها دانش بنیان باشند و تنها شرط باید فناوری ای را تولید کنند که برای نخستین بار و جزو اولویت های کشور باشد.
کارفرمایان؛ رویکرد اصلی تعریف طرح های کلان
بهشتی با اشاره به اهمیت حضور کارفرمایان در اجرای طرح های کلان، توضیح داد: سوال اصلی در اجرای طرح های کلان این است که بهره بردار طرح چه کسانی هستند. در مورد بعضی از محصولات مانند داروها و واکسن ها مجری و بهره برداران مشخص هستند؛ ولی بعضی از محصولات مانند دستگاه شتابدهنده خطی و سنگ شکن قرار نیست در بازار باشند، بلکه خریداران آنها مراکز درمانی و بیمارستان ها هستند.
وی افزود: مجریان طرح چنین محصولاتی لازم است برای دریافت حمایت با نهادها و دستگاه های بهره بردار مذاکره کنند تا بهره برداران هم در اجرای آن سهمی داشته باشند و بخشی از هزینه های تولید را پرداخت کنند.
به قول این مقام مسوول، این اقدام باعث بررسی بخش های فنی دستگاه و دریافت تاییدیه خواهد شد؛ ازاین رو در اجرای این طرح ها عموما بهره برداران حضور دارند و قراردادهای سه جانبه میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مجری طرح و بهره بردار امضا می شود.
بهشتی با تاکید بر اینکه بر این اساس هزینه های اجرای طرح ها غالبا از جانب این سه طرف قرارداد تأمین می شود، اظهار داشت: سهم اعتباراتی که هر یک از سوی های قرارداد پرداخت می کند، بستگی به حجم طرح ها دارد؛ ولی در طرح هایی که به سرمایه گذاری های زیادی نیاز است، سهم معاونت علمی پایین می آید، چون اعتبارات ما محدود است.
بهشتی افزود: بر طبق این روند، در سال ۱۳۹۸، تعداد ۵۱ طرح قرارداد را به ارزش ۴۱۶ میلیارد تومان منعقد کردیم و از این میزان ۱۲۰ میلیارد تومان آن (۳۵ درصد ارزش قراردادها) سهم معاونت علمی بوده که پرداخت کرده است و مابقی آنرا مجری و بهره بردار و یا سرمایه گذار تعهد کردند.
وی با اشاره به اینکه این مدلی است که ما برای اجرای طرح های کلان تعریف کرده ایم، خاطرنشان کرد: موضوعات طرح های کلان هم به دو شیوه مورد پذیرش قرار می گیرند. یک شیوه آن پیشنهاد مبحث از جانب شرکت ها عرضه می شود و بعد از بررسی بر مبنای شاخص هایی طرح های پیشنهادی مورد تایید قرار می گیرند و گاهی اوقات بر مبنای نیازهای کشور و با هماهنگی هایی که با دستگاه های مختلف داریم، طرح هایی تعریف می شوند و با انتشار فراخوانی شرکت ها را دعوت به همکاری می نماییم.
وی نمونه این همکاری را در لزوم تولید بذر دانست و اشاره کرد: ما مشاهده کردیم که عمده بذور گوجه و خیار که در گلخانه ها کشت می شوند، وارداتی هستند و اگر این بذور به کشور وارد نشود، با مشکلاتی مواجه می شویم؛ ازاین رو با انتشار فراخوانی از شرکت ها دعوت به همکاری می نماییم.
بهشتی با اشاره به اینکه شرکت های توانمند در حوزه های فراخوان با انعقاد قراردادی وارد همکاری می شوند، اشاره کرد: در زمینه بذور مورد نیاز با ۵ شرکت توانمند قرارداد در زمینه تولید بذور "گوجه فرنگی"، "خیار"، "فلفل" و "بادمجان" با حجم ۸۶ میلیارد تومان منعقد کردیم و از این میزان، ۲۳.۵ میلیارد تومان آن از جانب معاونت علمی پرداخت خواهد شد.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری با اشاره به اینکه ۳۰ درصد از این میزان را پرداخت کردیم، خاطرنشان کرد: اجرای طرح ها در زمینه تولید بذر زمان بر است؛ ولی بر مبنای پیشرفت حاصل شده بعضی از تحقیقات در این حوزه تا آخر سال جاری تمام می شود.
به قول وی در صورتیکه کل این طرح به پایان برسد ۴۶ رقم بذر شامل ۱۷ رقم بذر گوجه فرنگی، ۲۰ رقم بذر خیار، ۸ رقم بذر فلفل و یک رقم بذر بادمجان تولید خواهد شد.
وی با اشاره به اعلام نیازمندی های وزارت جهاد کشاورزی در زمینه سایر بذور مورد نیاز کشور، اظهار داشت: فراخوان این نیازمندی ها هم تهیه و انتشار یافته است تا بتوانیم برای تولید سایر بذور مورد نیاز کشور هم از شرکتها دعوت به همکاری نماییم.
توزیع استانی طرح های کلان
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری تعداد طرح های جاری این مرکز را ۱۰۵ طرح عنوان نمود و اضافه کرد: این تعداد طرح کلان حدودا در استان های کشور توزیع شده است، ولی بیشترین طرح های در دست اجرا مربوط به استان تهران می شود با ۶۵ طرح.
وی با اشاره به اینکه بعد از تهران استان اصفهان با ۱۲ طرح در رتبه دوم اجرای طرح های کلان قرار دارد، خاطرنشان کرد: ۴ طرح در استان البرز، ۴ طرح در استان مازندران، ۵ طرح در استان خراسان رضوی، ۳ طرح در استان مرکزی و ۲ طرح در استان قزوین اجرایی می شود.
بهشتی با اشاره به اینکه سایر استان ها هر کدام با یک طرح در رتبه های بعدی قرار دارند، اشاره کرد: بیشترین طرح های کلان تعریف شده در حوزه "سلامت، بهداشت و درمان" با ۴۲ طرح است که نمونه آن طراحی و ساخت دستگاه سنگ شکن کلیه و رادیوتراپی است.
به قول وی پشتیبانی از طراحی و ساخت دستگاه ها و تجهیزات بهداشتی در مرکز طرح های کلان و تولید واکسن و داروها در ستاد زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام می شود.
وی تعداد طرح های کلان در حوزه کشاورزی را ۱۸ طرح، ۱۱ طرح در حوزه حمل و نقل، ۵ طرح در حوزه انرژی، ۵ طرح در حوزه دفاعی، ۴ طرح در حوزه فناوری اطلاعات، ۲ طرح در حوزه مواد و صنایع شیمیایی، ۳ طرح در حوزه آب و محیط زیست و ۱۰ طرح در سایر حوزه ها دانست که تعریف شده و در دست اجرا قرار گرفته است.
بهشتی با اشاره به اینکه ما برای تایید طرح های کلان ملی ۹ حوزه فناوری در نظر گرفتیم، افزود: پارسال حدود ۷۰۰ طرح برای ما ارسال شده بود که بعد از بررسی تنها ۵۱ طرح منجر به عقد قرارداد شد و حدود ۲۰ طرح دیگر را به صندوق توسعه ملی ارجاع دادیم و مابقی طرح های رد شده در اولویت اول کشور نبوده است.
سرنوشت بعضی از طرح های کلان
وی با اشاره به اینکه در طول ۱۰ سال قبل حدود ۶۰۰ طرح کلان ملی اجرایی شده و خاتمه یافته است، به بعضی از این مهمترین طرح های کلان اشاره نمود و اظهار داشت: طرح "تورین ملی" یکی از طرح های کلان است که در پژوهشگاه دانش های بنیادی در حال اجرا می باشد، ولی از آنجایی که این طرح احتیاج به سرمایه گذاری زیادی دارد، بگونه ای که طبق گزارش های اعلام شده حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری برای ادامه این طرح درخواست شده است که این میزان در حیطه حمایتی معاونت علمی قرار نمی گیرد. ادامه این طرح احتیاج به توجه سازمان برنامه و بودجه دارد تا سالانه اعتباراتی را برای آن اختصاص دهد.
بهشتی در پاسخ به این سؤال که آیا این طرح متوقف شده است، پاسخ داد: این طرح در حدی که اعتبارات به آن تزریق شده است، فعال است؛ ولی سرعت آن کم است، در صورتیکه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز این طرح تامین گردد، فعالیت آن سرعت بیشتری می گیرد.
تولید رادیو داروی جدید
رئیس مرکز طرح های کلان ملی یکی دیگر از طرح های کلان این مرکز را تولید رادیوداروها دانست و اشاره کرد: بعضی از این داروها به پایان رسیده است و یک طرح هم از جانب یکی از شرکت های وابسته به انرژی اتمی در این حوزه به ما پیشنهاد شد که قرارداد آن منعقد شده است.
بهشتی با بیان این که این قرارداد در زمینه تولید رادیو ایزوتوپ مولیبدن ۹۹ است که از اورانیوم ۲۳۵ تولید می شود، اظهار نمود: این پروژه با سرمایه گذاری این شرکت، سازمان انرژی اتمی و معاونت علمی اجرایی میشود.
شتابگر ملی
رئیس مرکز طرح های کلان ملی در مورد طرح ملی شتابگر ملی، خاطرنشان کرد: طرح شتابگر ملی زمان بر و در دستور کار است و به پایان نرسیده است،
طرح های زباله سوز
رئیس مرکز طرح های کلان ملی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد اقدامات این مرکز برای توسعه فناوری های در رابطه با زباله سوزها بخصوص در شهرهای شمالی کشور، توضیح داد: در این عرصه هم اکنون در زمینه زباله سوزهای بیمارستانی با مکانیزم عملکردی فناوری پلاسمای گرم دو طرح مورد تایید قرار گرفت و مراحل نهایی را طی می کند. یکی از این طرح ها از جانب یک شرکت خصوصی مستقر در یکی از شهرهای شمالی کشور و دیگری از جانب واحد علوم و تحقیقات عرضه شده است.
وی با اشاره به اینکه هر دوی این طرح ها در مراحل نهایی قرار دارند و تجهیزات مورد نیاز آنها برای امحای زباله های بیمارستانی ساخته شده است، افزود: ولی در زمینه امحای زباله های شهری از چند ماه گذشته اقدام شده، اما از آنجایی که این حوزه نیازمند سرمایه گذاری نسبتا سنگینی است، در حال بررسی هستیم.
بهشتی با اشاره به همکاری مراکزی چون شهرداری قم و بعضی از شهرهای شمالی، خاطرنشان کرد: ما پیشنهاداتی به آنها دادیم و در صورت تأمین اعتبارات می توان طرح هایی را اجرایی کرد. در این حوزه مذاکرات انجام شده، ولی منجر به عقد قرارداد نشده است.
به قول وی، بعضی از شرکت ها هستند که در این حوزه توانمندی هایی دارند، ولی احتیاج به سرمایه گذاری های زیادی دارند، بگونه ای که طرحی برای امحای زباله های قم آورده شده و صحبت از ۳۸۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری است که سرمایه گذاری زیادی را می طلبد و باید بررسی کرد که چگونه می توان سرمایه های لازم در این حوزه را تأمین کرد.
منبع: تولیدو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب